نقش تعیین کننده شبکه اجتماعی در موفقیت

در بازار سنتی ایران و حتی عرصه کسب و کار جهان، نقش تشکیل حلقه های اجتماعی و بعبارت امروزی، شبکه های اجتماعی در محیط رقابتی کسب و کار بسیار تعیین کننده بوده است، طوری که هنوز هم این موارد، یعنی توسعه ارتباطات اجتماعی در جوامع سنتی جایگاهی مهم در حفظ و حتی گسترش بازار افراد و واحدهای بازرگانی دارد. ما اینجا در برابر این پرسش قرار می گیریم که در حفظ بازار یا پروسه راه اندازی یک کسب و کار، چه قابلیت هایی را باید در جوامع اندازه گرفت یا بدان پرداخت و از طرف دیگر قطعا در مراحل تصمیم گیری برای تاسیس یک بنگاه بازرگانی یا یک واحد تولیدی با رقیبانی مواجه هستیم، سوال اینست که میزان و نحوه رقابت ما با رقیبان سنتی چگونه خواهد بود؟ می پذیریم که دوران ها در حال تغییرند، اما آغازگران عرصه های مختلف کسب و کار، در طول زمانیکه دارند به قول امروزی ها بیزنس پلان تهیه می کنند و بررسی های جامع انجام میدهند، باید بیاد داشته باشند که برخی جوامع، صاحبان طبیعی و سنتی شکل های کسب و کار را دارند و بدیهی است که در جوامع گرفتار فرهنگ دهقانی مانند ایران، این مالکیت معنوی قطعی است و تا حدودی تغییرناپذیرند، مثلا پارچه فروش هایی در بازار تهران یا شهرهای بزرگ، مشتریان سنتی خود را دارند و سخت می توان در حلقه مشتریان آنها نفوذ کرد، یا مثلا ناشرین کتب و مجلات ویژه کودکان یا زنان، خوانندگان عادت کرده یا سنتی خود را دارند و سالها تجربه در سازماندهی مشتریان. پس رقابت سخت خواهد بود. آغازگران عرصه کسب و کار بایستی با تحقیقات میدانی و فراهم ساختن سریع و مفید امکانات ارتباطات اجتماعی میان اقشار مختلف جامعه اذهان و چشم و گوش مخاطبین بالقوه را به نام و نشانی جدید آماده نمایند، این کار زمان بر بوده و نیاز به حوصله و خویشتن داری و تلاش و رنج کشیدن فراوان دارد. این پیشنهاد مختص شخص یا سازمان خاصی نیست، واضح است که همه اینکار را خواهند کرد. در این میان اگر رقیبی در فراهم ساختن امکان ارتباط بین مشتریان و مخاطبین خود کوتاهی کند و یا مانع مشارکت سایرین شود، طبیعی است که فرصتی طلایی برای رقیبان ایجاد خواهد کرد. پیشنهاد مشخص ما برای آغازگران فعالیت های جدید، بویژه آنانی که مجله خلاقیت را بعنوان مشاور ویژه و مورد اعتماد خود انتخاب کرده اند، اینست که اگر در فراهم ساختن ارتباط اجتماعی میان خود و مشتریان بالقوه و بالفعل و یا مخاطبین خود کوتاهی کنند و یا مانع مشارکت سایرین شوند، فرصت هایی خوب برای رقیبانشان فراهم خواهند کرد، پس واحدهای کسب و کار و کارآفرینانی که با تشکیل شبکه های اجتماعی میخواهند فعالیتی را آغاز کنند، بهتر است در مورد تعریف ساختار برای بازار مخاطب خود و برای امکانات بالقوه وقت بیشتری بگذارند. شاید ذکر مثالی خالی از لطف نباشد، فرض کنیم چند تن می خواهند برای خودشان کسب و کار در زمینه خدمات مسافرتی تاسیس کنند، اولین گام باید تفکیک مشتریان بر اساس نیاز و سلیقه و اهداف سازمانشان باشد. مثلا واحد بازرگانی شان بر اساس نوع مسافرت (تفریحی ـ تجاری ـ علمی و …) گروه بندی را طوری سازماندهی کرده که مشتری بالقوه راحت بتواند انتخاب کند و بسرعت به هدفهایش دست یابد. مثلا آگهی بازرگانی در فلان نمایشگاه صنعتی ـ بازرگانی در شرق آسیا یا اروپا، می تواند سریع شما را به اهدافتان برساند. اینجا دیگر بجز تشکیل شبکه اجتماعی سنتی، با توجه به انقلاب اینترنت و حاکمیت اقتصاد دیجیتال، شما به شبکه اجتماعی اینترنتی هم نیاز خواهید داشت. بدیهی است که اقتصاد شبکه ای به شما این امکان را خواهد داد که با فراگیری مهارت های لازم برای مشارکت فعال تر در بخش اقتصاد و گردشگری وارد شوید، در این قسمت ما و شما سخت نیازمند دانستن مهارتها و ذهنیت مناسب و سنت شکن هستیم، یعنی به تنهایی هم نمی توان کاری انجام داد، با توجه به طیف وسیع مهارتهای خاص، ضرورت ایجاب می کند که برای رسیدن به هدفی والاتر در جامعه پیشرفته شبکه های ائتلاف بین افراد و حتی اکثر بنگاه های بازرگانی شکل گیرد. بالاخره باید بپذیریم که اینترنت با سرعت عجیب تبدیل به مجرایی مهم و تعیین کننده برای کسب و کار و تجارت شده است و می رود که شبکه اجتماعی سنتی را کم رنگ تر کند !

سعید منصورافشار