تمرکز بر اولویت های نادرست

اولویت های تفکر و عملکرد انسان ها چیزی است مانند ارزش آفرینی، آنهم در روزگاری که شرایط هیچ چیز ثابت نیست و می تواند با ایجاد تغییرات، گزینه های متحول و متغیری را به بازار کار و بازسازی کسب و پیشه اشخاص عرضه نماید. در این میان توجه به نظرات دیگران، احترام به همدیگر و آموزش انجام کار گروهی، اصل مهم راهیابی به جاده خلاقیت و موفقیت است. بعنوان مثال در حوزه اشتغال آفرینی و رونق کسب و کار، عده ای «تولید» را دراولویت برنامه های خود می دانند، تعدادی تجارت و واردات و صادرات را و گروهی هم خدمات را.

پیشنهاد ما بررسی همه جانبه از سوی جوانان و اشخاص جویای کار پیرامون سوژه است، مثلا در کشوری که خشکسالی طولانی و کمبود آب دارد، اولویت دادن به اشتغال زایی در بخش صنایع سنگین و کشاورزی و دامپروری اشتباهی استراتژیک است، به عبارت دیگر کل منابع آبی تجدیدپذیر یک کشور را باید از بین ببریم تا مثلا به خاطر عمل کردن به شعار خودکفایی، محصولات کشاورزی یا دامی تولید شود، خوب به چه قیمت؟! به بهای تمام شدن منابع آبهای زیرزمینی و شرمسار نسل فردای کشور شدن؟

یا در مورد صنعت خودروسازی یا فولاد و … منطق علم اقتصاد و بازرگانی بین المللی حکم می کند که باید در عرصه رقابت های جهانی و سیاست درهای باز فعالیت کرده و مزیت رقابتی خود را به اثبات رساند، در کشوری مانند ایران این کار خودزنی است چرا که صنایع سنگین مانند فولاد، خودرو و … اصولا آب بر هستند و به مقادیر زیادی آب نیاز دارند. به این ترتیب کدام اولویت اجازه می دهد که در کشوری به شدت دچار خشکسالی مزمن و کم آب، صنایع آب بر ایجاد کنیم و منابع آبی که آیندگان نیز در آن سهم دارند، هدر دهیم. ممکن است این جملاتی که می نویسیم به مزاج   عده ای خوش نیاید، اما عین حقیقت است.«»

امروزه به دلیل انقلاب اینترنت و حاکمیت اقتصاد دیجیتال، تغییرات اساسی دراصول کار و زندگی صورت گرفته که البته بسیار پیچیده است. این انقلاب هم که می توان آن را ادامه ی انقلاب صنعتی دو قرن پیش محسوب نمود، نتیجه و محصول انباشت بلندمدت سرمایه های اجتماعی، فرهنگی، فنی، مهندسی و رفتاری چند قرن گذشته است.

تمرکز بر روی این مرحله، ممکن است همه ما را به اندیشیدن دگرباره وادار کند که چگونه باید خود را با آینده متفاوت که در پیش داریم، آماده سازگاری و همسو سازیم.

یک مورد اساسی و پایه ای در این رابطه تمرکز بر روی سیستم آموزش و پرورش کهنه و نخ نما   شده ی کنونی کشور ماست. اگر سریعا به تغییرات زیربنایی و مدرن کردن آموزش و پروش باتوجه به تجارب جهانی اقدام نشود، شاید بیراه نباشد که دراین دوران از بزنگاه و تندپیچ تاریخی میهن مان، کاملا در غرقاب همیشگی عقب ماندگی گرفتار شویم. ممکن است خوانندگان این نوشتار موارد ذکر شده را بدبینانه و بزرگنمایی شده بدانند، اما قبول کنیم که من و شما و تقریبا قریب به اتفاق مردم بدلایل متفاوت گرفتار رفتار و فرهنگ بی برنامگی و خود شیفتگی هستیم و به ابتدایی ترین شکل ممکن روی  آن تمرکز کرده ایم. راه نادرستی که قدرت تفکر و عمل درست را هم از ما ستانده است. دقیقا در این راستاست که زمانی که درباره موضوع اشتغال آفرینی در جمع تعدادی از مسئولان کشور بحث می شود، فورا همگی عبارت «تولید» را به میان می آورند و فراموش می کنند که نمی شود همه چیز را تولید کرد، اصولا محصول تولیدی بدون بازاریابی و مدیریت بازرگانی و تبادل کالا و علم مشتری یابی اصلا مفهوم خود را از دست می دهد یا در مقطعی دیگر تصور تعدادی بر این است که اگر چند تا سوله در شهرکی صنعتی تاسیس کنند و چندتا دریل ستونی یا ماشین تراش در گوشه ای از آن قرار دهند و چند نفر به کار بگمارند، شغل پایدار ایجاد کرده اند، متاسفانه هنوز اصل «تغییر» را تعدادی از ما درک نکرده ایم. اصولا در دنیای کنونی دیگر موضوعی با عنوان «شغل دائمی» وجود ندارد! و از سوی دیگر نمی دانیم که در عصر اقتصاد دیجیتال، خدمات فنی مهندسی در بخش IT، صنعت ساخت انیمیشن، صنعت فیلم و سینما، صنعت موسیقی و یا معماری نور و صدا و … چه فرصت های کم نظیری برای ایجاد اشتغال فراهم کرده است. عصر جدید واقعا دنبال کسانی است که انگیزه به خلاقیت، اشتیاق و باور مداوم به اصل «تغییر» داشته باشند.

راه پرفراز و نشیب توسعه، نیازمند آموزش مداوم علوم، بدست آوردن مهارت های فنی و فرهنگی، مدرن سازی سرمایه های انسانی، مشارکت جدی زنان، دگرپذیری و شکل گیری اخلاق اجتماعی جدید با همراهی مدیریت نو و علمی و جهان دیده می باشد. درک فرصت ها، آغازی برای خلاقیت و موفقیت است، تمرکز بیشتر بر روی راهکارهای نادرست و عدم اولویت بندی مراحل پیشرفت و عدم برنامه ریزی محکوم به شکست است. امید که نرسد به آن زمانی که بر اثر سستی ما «واقعیت» خواب خوش ما را آشفته کند!.

سعید منصورافشار